Jump to content

Dagbani (a̱lyem)

Neet di̱ Wikipedia
               

Á̱ lyuut ati̱kut wuni di̱n Tyap Maba̱ta̱do ja (Maba̱ta̱do)

Dagbani
a̱lyem, modern language, natural language
TafaMole-Dagbani Jhyuk
A̱lyoot a̱lyem a̱byinDagbanli Jhyuk
A̱byinGana Jhyuk
Yet byin-a̱byinNorthern Region Jhyuk
Lyuutlyuut Lati̱n Jhyuk
Language regulatory bodyUniversity of Education, Winneba Jhyuk
Ethnologue language status4 Educational Jhyuk
Wikimedia language codedag Jhyuk

Dagbani (ku Dagbane), á̱ ka ngyei Dagbanli ku Dagbanle ji a̱ni, yet a̱lyem Gur kya nang á̱ lyiat a̱byin Gana ma̱ng fam A̱za Togo. Á̱ ku tyan shi á̱nietlyiat-mbyin nji hu ku si̱ bai kpa̱mkpaan ma̱ng 1,170,000.[1] Dagbani ja yet a̱lyem fam A̱za Gana nang á̱ lyiat a̱ swak a̱ni, ku mi̱ nnwap na̱ ku bai tafa tyok A̱gwam Dagbon na, nang á̱ ngyei Yaa-Naa a̱ni ba̱ lyiat a̱lyem kani. Dagbon ku yet a̱byintyok taada kya ka̱ shyia̱ fam A̱za Gana, a̱wot Yaa-Naa wu wa yet a̱gwam wu a̱ tyok tazwa nnwap na ma̱ng susot-á̱niet ma̱ a̱byintyok Dagbon ka.

Dagbani byia̱ a̱meang ma̱ng lilyem Mampruli, Nabit, Talni, Kamara, Kantosi, ma̱ng Hanga, á̱ ka lyiat di̱ nfam A̱za, A̱za-A̱tyin, Tswatswa A̱tyin, ma̱ng Savana na a̱ni, a̱wot á̱nietlyiat ba fwuong á̱ghyang. A̱lyem ka bu tai lilyem nghyáng a̱basa hu nang á̱ lyiat mi̱ nfam nghyáng, nang lilyem Dagaare ma̱ng Wali, nang á̱ lyiat di̱ Fam Jenshyung Tswazwa Gana, kpa̱mkpaan ma̱ng lilyem Fi̱rafi̱ra ma̱ng Kusaali, nang á̱ lyiat di̱ Fam Tswazwa A̱tyin a̱byin ka.[2][3]

Mi̱ Togo, á̱ lyiat Dagbani mi̱ Fam Savanes di̱ gak Gana.

  1. "Breaking the Low-Resource Barrier for Dagbani ASR: From Data Collection to ASR Modeling".
  2. Naden, Tony (1989). Gur. Lanham, MD: University Press of America. pp. 141–168.
  3. Bendor-Samuel, John T. (1989). The Niger-Congo Languages. Lanham, MD: University Press of America.