Jump to content

Ji̱njok Ma̱sa̱t

Neet di̱ Wikipedia
               

Á̱ lyuut ati̱kut wuni di̱n Tyap Maba̱ta̱do ja (Maba̱ta̱do)

ji̱njok Ma̱sa̱t
taxon
Tafauseful plant Jhyuk
Byia̱ ta̱mmedicinal plant Jhyuk
Á̱kum a̱lyootC. arietinum Jhyuk
Taxon nameCicer arietinum Jhyuk
Taxon rankspecies Jhyuk
Parent taxonCicer Jhyuk
This taxon is source ofchickpea Jhyuk
Taxon rangeCaina, Tibet Autonomous Region Jhyuk
GRIN URLhttps://npgsweb.ars-grin.gov/gringlobal/taxonomydetail.aspx?id=10535 Jhyuk
Cicer arietinum noirMHNT

Ji̱njok Ma̱sa̱t ji (Cicer arietinum) yet tangka̱i ji̱njok hwa nang á̱ cyui kuzang a̱lyia̱ a̱ni ku shyia̱ di̱ kwai Fabaceae, a̱bakwai Faboideae,[1][2] á̱ kap mat zwá nji ji nang á̱ yaan a̱ni. Á̱ ngyei ntangka̱i nvwuon nji na gi̱ram[3][4] gi̱ram Benggali,[4] garbanzo,[4] ku ji̱njok ga̱ri̱banzo. Ji̱ yet tangka̱i ji̱njok ja nang á̱ ku tsa kap neet mi̱ gbangbang, a̱wot zop zi̱zop archaeology si̱ tyai nyia̱ á̱ ku tsa lyen nji di̱ fam Suriya hwa.[5][6][7]

Ji̱njok Ma̱sa̱t ji nhyat ma̱ng pi̱rotin. Ji̱ si̱ yet a̱tsatsak kyang weang kyayak di̱ nfam Meditaroniya ma̱ng A̱ka̱wa̱tyia̱-A̱tyin Swanta na, á̱ tyei nji mi̱ hummut, a̱wot, ka̱nang á̱ si̱ dyam a̱sa̱khwot a̱ si̱ kwang tazwa-tazwa ma̱ng a̱ki̱kan ma̱ng nkyangshita, á̱ ni̱ kaat konkwong ma̱ng a̱nji nang á̱ ngyei falafet a̱ni. Ji̱ bu yet a̱tsatsak kap a̱weang Ndya wa, nang á̱ tyei mi̱ salat ma̱ng niung, mbeang sunswam. Ma̱ a̱lyia̱ 2022, a̱byin Ndya kya ku kap %75 a̱mgba̱m ji̱njok MA̱sa̱t Swanta wu.[8]

  1. Feedipedia. "Chickpea (Cicer arietinum)". www.feedipedia.org. Retrieved 23 Zwat Tswuon 2025.
  2. Kew Science. "Cicer arietinum L. – Plants of the World Online". Plants of the World Online. Retrieved 23 Zwat Tswuon 2025.
  3. "Ta‌̱mpi‌̱let:Cite EB9
  4. 4.0 4.1 4.2 Ta‌̱mpi‌̱let:GRIN
  5. S, Bell (Zwat Tsat 31, 2014). "The small but mighty chickpea". Phys.org. Retrieved 25 Zwat Tswuon 2025.
  6. Advances in Agronomy. Elsevier. 2001. ISBN 978-0080543994. Retrieved 23 Zwat Tswuon 2025 – via Google Books.
  7. Lucas, Leilani; Fuller, Dorian Q. (2014), "Chickpea: Origins and Development", in Smith, Claire (ed.), Encyclopedia of Global Archaeology (in English), New York, NY: Springer, pp. 1384–1387, doi:10.1007/978-1-4419-0465-2_2324, ISBN 978-1-4419-0465-2, S2CID 82687381, retrieved 2023-12-24
  8. Ghyuap di̱n tyan: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named faostat