A̱do (nwap)

Neet di̱ Wikipedia

Ado (nwap) hu ni, nang mi jen aghyang, a ku ngyei ba Bendel (nwap), ba yet sot nwap Ado kya. Ado hu, nang ba swan mami Sot Agwamnati Mali aninai mi Sitet Ado, Najerya a ku dyien ba manang 'Binin'. Bibya lyiat di nwap Ado ba si bu yet nman aniet-kpaat Binin abyintyok Ogiso Igodo. Kyang madidiit shyia nang ku li angyei ba yet kyang nyiung mi akum nwap Atak ka kidee Ashan hu, Atsako hu, Yisoko hu mang Yurobo hu.[2]

Aniet Ado hu Atung nman taada Ado Akuu Shi-aniet hu ba swak miliyon afwuon [1] Fam abyin nang ku nbyia acucuk shyi-aniet Sitet Ado Nwap na Ado mang Ashong Khwi Khwi Yesu Sot nwap nang ku bai kpankpan mang aghyang ani Afemai, Ashan, Yisoko, Yurobo

Alyoot "Binin" hu ni (mang "Bini") shyia di alyem Potugat nang a ku bwuak ghwut alyiat "Ubini", nang a ku nyia ntam mang nka mi jen nang Agwam Ewuyare, C. alyia 1440 ku nyia tyok ani. "Ubini" yet alyiat di alyem Ado wa, nang ku fa shyia-swan, Atyie Idu, atyu nang ku ntsaa nwap Ado wa ku nyia ntam mang ka nggu nfa akavwuo nang nggu nshyia manang avwuo-swan mi jen nang ba cong ghwut nfam Aghyui Naija. Annwap na nang ba swan dundung mi acyiang ka ni si ku mbwuak "Ubini" tyia Bini; ba si bu mbwuak tyia Bini kpankpan alyia 1485, nang aniet Potugat ku ntsa cong bwuanng mang Agwam Ewuyare, a ku nwuak ba alala.[3]

Atsak alyuut: Nkhang abyintyok Binin Fam Akwag-ason Jhyuk Atsak alyuut: sitet Ado Ana shyia nwap Ado hu ni mami sitet Ado, nang alyoot nggu ka ku nghwut most notable nkhang kongulo mirashon si atsak-aniet swan fam abyin ka, akeang Bini, nang nggu yet agbandang acyiang ali-abyin aniet Ado hu. Alyoot nggu ka ku nghwut atsak aniet nang ba ku nswan mi atsak afam-abyin nang a ku ndyien-swak mi nkhang kongulomirashon, akeang Bini nang ku nyet acyiang akeang ali-abyin aniet nwap Ado hu.

Aniet Ado hu si bu nbyia ayaa related sot aniet mami agbang ba hu nang agigak kwai nfwuo aniet mang kwak ason ntyei mami sitet Ado.[4] Ayaasot aniet hu ni kan tataat nkhang ba nat nkhang acyiang akeang aniet Binin, akeang Binin. Kidee avwuo kpankpan mang nwap hu ni ntyei ayaakum anwap Afemai, aniet sitet Ado nang a ngyei Ashan mbeang aniet Akoko nang ba nswan mi gak Aza sitet hu.[5]

Sitet Ado ku nyet afam akhwukhwop Sitet Bendel mi jen ason koloniyal Najerya, a ku ndyien avwuo ka manang Acyiang-Fam-Jenshyung, Najerya. Fuut fwuo mang taada fam-abyin ka ni shei kyang anyiung mang aniet Ado, Yurobo, Asan mang sarai akum aniet Ado.[6]

Avwuo nswan sitet Ado mang Akeang Bini mi Najerya

Kup atoot taada Ado mang agat-apyia alala

Tunic Atoot Jhyuk Aniet nwap Ado nyia fashon mba hu mang alala, alala ntyei mi titak, nkyang rofiya mbeang akum ka. .[7]

Nwuak-acucuk Taada Jhyuk Atsak alyuut: Osanobuwa Mi khwi taada Ado, a ku nshyia kpankpan swanta aniet hu, swanta a nwai di si supanacoral anietbishyi manang atyu-naai kyiak ba swanta aniet. A ku nwuak ba kyang ku kurum mami avwuo-nkhwi taada mba hu. Osanobuwa wa yet atyu tsa hu mang Agbandang Agwaza. Ngwaseam / ngwaneam nggu hu Olokun wayet atyu nyia tyok tazwa ayaavam asakhwot ba a si bu yet atyu-bai mang ya-ason mang byin anap ku atyok khwi nggu ani. Aghyang ngwaseam Ogun, nggu wa yet bagwaza aniet nyia ntam mang tswang. The epithet Osanobuwa Nogoduwa fa Acecet Agwaza. Alyiat Osanobuwa nbyia ayaakurutuk purinsiput - ntyei akurutuk nfwuo byia tausayi, byia-jen ba, nyia atsatsak kyang, jotit, sobilimiti, mang supirim. Mi sitem shyim Ado, Osanobuwa nbyia akurutuk azakwa gann nshyia koji (orhiole), nlyien ko kyang (ajoana), mang byia-cet (udazi). A shyim nyia supirim dayeti hu nshyia koji, ko zan jen.[8][9]

Sancuri 16 ivory ghughwu Ayang ali-abyin Ndya

Art and architecture Jhyuk Atsak alyuut: Art of abyintyok Bini

Ghughwu Agwam Oguwola, an Edo king Traditional Edo art consists of widely identifiable sculptures, plaques and masks which reflect various spiritual and historical aspects of their cultural traditions. Aghyang atsak Ado art pieces ntyei mask ayang abyin Idya mang agbandang sot nkhang Ado art pieces nang a ngyei Bironz nang a nshyia mami Najerya kawai ba awot agbang swanta hu sarai mang ali nkyang gbangbang kidee ali nkyang gbangbang art si Niyu Yok. [10]

Aniet nwap Ado nang a ndyien shansham Jhyuk Ewuyare II,[11][12] Agwam 40 si abyintyok Bini neet 2016 ntat afwun. Esta Erediyawa, atsak abyiik Agwam 39 si abyintyok Bini, Agwam Erediyawa. Viktoh Uwayifo, atyubwom,[13][14] atyulyuut, sculptor, atyu tsat kyang tsot bubwom. Pita Odemwingye,[15] agwaklyen tsot alau-titak. Cat Novya, akwak ason fim,[16] pirodiyusa, atyulyuut fim, atyu nyia fim mang atyubwoi aniet alyiat. Afirika l Osayuki Godwin Oshodin,[17][18] a ku yet akwak ason Bini Yunuvasiti. Benson Idahosa,[19][20] evanjelit, mang atyu kpaat Church of God Mishon bibyin swanta. Samuwel Ogbemudya,[21][22] atyu kwai nfwuo aniet mang a ku yet agwamna sitet acyiang-Jenshyung. Jon Odigye Oyegun,[23] atyu kwai nfwuo aniet nggu wa tsa yet akwak ason All Progressives Congress (APC) mi Najerya Viktoh Ikpeba,[24][25] agwaklyen tsot alau-titak. Godiwin Obaseki,[26] agwamna sitet Ado (2015 ntat 2019 tafa APC, mbeang 2019 tafa PDP) mang atyubwuanng. Gabirel Igbinidiyon,[27] Najerya atyubwuanng mang Yisama si abyintyok Binin. Yiraboh Amokpaye,[28] artists, akwak ason Masi Ayigbe,[29] yet anap nyia fim Najerya mang atyutsa fim Guwosa Alet Guosa Igbineweka, Atyutsa anwap Guwosa: atsak shi-gak fam abyin aniet Najerya mang AKOWAT linguwa-furanka Abel Guwobadya,[30] akhwop akwak ason Indpendent Nashional Elektoral Komishon Najerya Jane Igaro,[31] Naijeryan-Kanedyan atyulyuut Agwaklyen Osasere Orumwense,[32] Akwak ason Binin Yunuvasiti Suyi Davit Okungbowa,[33] Atyutsa Afirikan fantasi mang sipekulatib fikshon Agbandang abishop Jon Edokpolo, Honorebul Minita Bwuanng mang atyutsa Adokpolo Girama Sukul Agwam Jakob U. Egarevba,[34][35] Agwam nkhang mang taada Bini Kamaru Utuman, Najerya mixed mashal atit Badamasi Agbonjo Jonatan (MC nggwon Ado),[36] Najerya atyu-tyia aniet ba maai Rema, atyubwom, Joni Diril, atyubwom

RELATED ARTICLES Akeang Bini Akeangtung akeang sitet Ado, Najerya Sitet Ado Sitet a si Najerya Yuromi Akeang amani sitet Ado, Najerya Wukipidya Content is available under CC BY-SA 4.0 unless otherwise noted. Privacy policy Terms of UseDesktophe Edo people, sometimes referred to as the Bendel people, are an Edo-speaking ethnic group. The Edo who predominantly reside in 7 southern local government areas of the State of Edo, Nigeria are known as 'Benin'. They are speakers of the Edo language and are the descendants of the founders of the Benin Kingdom Ogiso Igodo. Mba shyia kpankpan mang akum annwap na Atak Najerya kidee Yoruba, Ashan hu, Atsakọ hu, Yisoko hu, mang Yurobo hu.[2]

Aniet Ado

Atung nman taada Ado Akuu Shi-aniet Ba swak miliyon 5 [1] Fam-abyin mang atsatsak shyi-aniet Sitet Ado Nwap na Edo and English Religion Predominantly Christianity Related ethnic groups Afemai, Esan, Isoko, Urhobo The name "Benin" (and "Bini") is a Portuguese corruption, ultimately from the word "Ubini", which came into use during the reign of Oba (ruler) Ewuare, c. 1440. "Ubini", an Edo word meaning Livable, used by Pa Idu, the progenitor of the Edo people to describe the area found as a Livable Locale, during their sojourn from the River Niger Area. Ubini was later corrupted to Benin by the mixed ethnicities living together at the centre; and further corrupted to Benin around 1485, when the Portuguese began trade relations with Oba Ewuare giving them coral beads.[3]

Nkhang Jhyuk

Avwuo nswan sitet Ado abyin-ali (adyundung-lilyim) Mi Najerya (lilyim)

Atsak atikut: abyintyok Binin § nkhang