Daa (a̱lyem)

Neet di̱ Wikipedia
Daa
a̱lyem, modern language
TafaBenue–Congo Jhyuk
A̱byinNaijeriya Jhyuk
Indigenous toFam A̱keangtung Mundundung, Si̱tet Ka̱duna Jhyuk
Ethnologue language status6a Vigorous Jhyuk

Daa (Daa: Hyam) yet sot zwalyiat Lilyem Pi̱lato jhyang ja ji̱ yet a̱tsatsak a̱ni ma̱ a̱byin Naijeriya. Daa a̱si Nok ja yet a̱lyem sa̱la̱u ka (Blench 2008). Di̱ lyuut ca̱caat ma̱ng lyen a̱meang á̱niet ma̱ng a̱lyem si̱ Daa hu, Blench si̱ kyiak Sait, ma̱ng Dzar nang zwályiat ji̱ vwuon za̱nzan a̱ni, a̱ si̱ bu tak nyia̱ á̱ bye kyiak Yat ma̱ng Ankung nang lilyem ku vwuon mameang a̱ni. Da̱ a̱kwonu a̱kya, Hayab (2016) si̱ neap a̱di̱dam a̱ghyang a̱ ya fwuang nyia̱ Ankung ja, a̱lyem ka nang á̱ ka ngyei Iduya a̱ni, ku laai vwuon ma̱ng Daa ji. Ma a̱nia, Daa, zang ja A̱daa Naijeriya ba ndyiat a̱ni nang ma̱ a̱di̱di̱t cat yei 'Jaba' a̱ni mi̱ zop jhyang gba̱mgbam mbwak Philip Hayab, a̱nyan wa yet byina̱byin sot a̱byin hu a̱ si̱ bu yet a̱tyulyenlilyem a̱ni si̱ ta̱bat zop naat da̱ a̱tsuung a̱lyem ka, a̱ si̱ tsa nyia̱ swang a̱lyem 'Jaba' ji byia̱ bwoi a̱lyoot Kpat hwa a̱wot ji̱ si̱ ma yet swang a̱lyiat tok ja, ma a̱nia wa, ku myim á̱ nji̱p jii (John 2017).

Seang[jhyuk | jhyuk a̱tyin ka]

Á̱ maai nshyia̱ á̱nietlyiat byina̱byin á̱si̱ Da ji ma̱ Susot A̱gwomna̱ti Mali Jaba, Ka̱ciya ma̱ng Kagarko ma̱ a̱di̱di̱t. Á̱ ma maai nshyia̱ mbaa ma̱ Sot A̱gwomna̱ti Mali Jemaa a̱si̱ of a̱tak A̱si̱tet Ka̱duna ma̱ng Sot A̱gwomna̱ti Mali Kefi A̱si̱tet Na̱sa̱rawa a̱si̱ Naijeriya.

Fonoloji[jhyuk | jhyuk a̱tyin ka]

Komiti A̱lyem Da ji (The Hyam Literacy Committee) tyaat a̱yaalama a̱tsan 41/42 ba̱ khwi a̱ni nang orthography nji.

a a̱ b c d dz e e̱ f g gb gh h hw hyw i i̱ j k kh kp l m n ng ny o p r s sh t th thn ts u v w y yw z zh

A̱tsa̱ntsai (Vawel)[jhyuk | jhyuk a̱tyin ka]

  • Nwunwuat a̱nyanyin

A̱kum a̱tsa̱ntsai (Vawella̱ Sha̱kuup)

a a̱ e e̱ i i̱ o u

A̱junjung a̱tsa̱ntsai (Vawella̱ Sha̱ceri)

aa ee ii oo uu

  • Nwunwuat fafaan (Khwikhwir Vawel)
ai au a̱u ou

A̱gha̱ghap (Konsonan)[jhyuk | jhyuk a̱tyin ka]

b c d dh dz f g gy gb gh ghy h hw hwy hyw j k ky kh khy kp l m n nh ng ny p r s sh t th thn ts v w y yw z zh

Fang a̱pyia̱[jhyuk | jhyuk a̱tyin ka]

  • Blench (2008) Prospecting proto-Plateau. Manuscript.
  • Hayab, P. J. (2016). Basic Hyam Grammar with Ethnographic Notes. Abuja: Beltina Digital Press.
  • James, I. (1998). The Settler Phenomenon in the Middle Belt and the Problem of National Integration in Nigeria. Jos, Nigeria: Midland Press. ISBN 9783481169.
  • John, P. H. (2017). Narratives of identity and sociocultural worldview in song texts of the Ham of Nigeria: a discourse analysis investigation. PhD Dissertation submitted to the University of Stellenbosch, Unpublished
  • Kambai A̱ka̱u T. L. (2014). The Tyap-English Dictionary. Benin City: Divine Press. ISBN 978-0272-15-1.

A̱ka̱fwuop nta[jhyuk | jhyuk a̱tyin ka]