A̱ga̱di̱t

Neet di̱ Wikipedia

AGADIT Nkhang abyin Agadit kyak atyin neet centurit 15th sinat 16th, nang tyok angyei Sultanit, Aïr nkpaat apyehu din tyok hu ani. suhwa ha nbye nbye nwap angyei Tuareg , sin shyei cet, kusi baai mang nba ya’ason zam dakavou kaswo nbiyang ta’ada. KPAAT ATYIN (ALIYE 1430) Tyok Sultanit Agadet (nung abu ngyei tyok Sultanit Tenere asun Aïr, Sultanit sun Aïr, ko asin Asben) yet agbandang tyok angyei Berber ani ma akawatyei abyin Agadit din tsuntsok Aïr, zishyie kpankpan gak atak mung kya’ai ajijak akawatye aza nijar. Aku kpaat abyin Agadit malyie 1430 mung nwa’ap Tuareg nbiyang Kpat, b nyian kaswo dung mavouka. Acecet akanok nashye ma agbandang Agadit, nkyai akavou kpa akpiyang (kyak atyin neet ma liye 1515 , asi bu jhyi nok hu, nbiyang nok fai ma lye 1844), agbandang ali ntyok angyei Kaocen (manini ziyet nok avou fwung kya), nbiyang agbandang ali agwam Agadit. Abyin Agadit kya yet atyin tyok din fam ahwa; akakyang Aderbissinat, Arlit, Assamakka, Bilma, Dirkou, Iferouane, In-Gall, Madama, Séguedine, Tchirozerine, Tegguiada In Tessoum and Timia, minangnshyei ma akakayang na kyek abyin Agadit. Akayang Agadit, shyie makawatyei anyin, Nijar, akayang ka shyie din gak, ma bibyin atin din gak akayang angtei Aïr massif ani. Agadit yet akayang kaswo kya, mavou nung vak nmiyim ani, 460 mit (740 km) Aza abyin Niamit, agbandang abyin Nijar.