Jump to content

Kuut (a̱lyem)

Neet di̱ Wikipedia
(Á̱ bwuak ndyo neet mi̱ vak A̱lyem Kuut)
Kuut
a̱lyem, modern language
TafaBeromic Jhyuk
A̱byinNaijeriya Jhyuk
Yet byin-a̱byinSi̱tet Ba̱uci, Fam A̱keangtung Mundundung, Si̱tet Ka̱duna, Si̱tet Pi̱lato Jhyuk
Ethnologue language status5 Developing Jhyuk

Kuut (Kuut: Cèn Bèrom ku Berom) ja yet a̱lyem á̱ lyiat a̱ swak mi̱ Si̱tet Pi̱lato ma̱ a̱byin Naijeriya. A̱mgba̱m A̱kuut ba, kyiak neet mman na ba̱ng si̱ nat á̱tat a̱ghyi ba nyian ta̱m ma̱ng a̱lyem kani kuzangmam mami a̱baka̱keang na. Da̱ a̱kwonu a̱kya, A̱kuut ba shyia̱ di̱ shyei naat a̱ka̱keang nKpat.[1] A̱cyuang a̱balilyem Cen ma̱ng Nincut hu bye yet lilyem vwuon. Kpa̱mkpaan ma̱ng á̱niet miliyon 1 (2010) bya lyiat da̱ a̱lyem kani.[1]

Á̱ lyiat ma̱ng Kuut da̱ a̱gba̱ndang fam wa di̱ fam a̱tak a̱keang Nja̱t mi̱ Si̱tet Pi̱lato, Naijeriya.[2]

A̱kuut ba ku byia̱ a̱meang ma̱ng Taada Nok ji, tat-a̱ghyi ku ku nshyia̰ kyiak neet da̱ a̱lyia̱ 200BC ba̱ng si̱ nat 1000AD.[3] Da̱ a̱ka̱nyiung, á̱ fa a̱vwuonswat á̱niet ba̱ lyiat Kuut ka ka̱ yet a̱cyian Pi̱lato Nja̱t kikya ma̱ng fam hu ku shyia̱ ma̱ a̱tak a̱kpa̱kpai a̱byin Si̱tet Ka̱duna a̱ sang shi a̱za wu a̱ni.[4]

A̱balilyem

[jhyuk | jhyuk a̱tyin ka]

Susot a̱balilyem Kuut ja ji:[2]

  • Gyel–Kuru–Vwang
  • Du–Foron
  • Fan–Ropp–Rim–Riyom–Heikpang
  • Bachit
  • Gashish
  • Rahoss-Tahoss

A̱tografi

[jhyuk | jhyuk a̱tyin ka]

A̱tografi nKuut:[2]

a, b, c, d, e, ɛ, f, g, gb, h, i, j, k, kp, l, m, n, ng, o, ɔ, p, r, s, sh, t, ts, u, v, w, y, z

  1. 1.0 1.1 Berom. Ethnologue.
  2. 2.0 2.1 2.2 Blench, Roger. 2021. Introduction to Berom: Reading and Writing Guide (di̱n Shong).
  3. Mbamalu, Socrates (16 Zwat Sweang 2017). The Berom people of Nigeria (di̱n Shong). This is africa.
  4. Bouquiaux, L. 1970. La langue Birom (Nigéria septentrional) –phonologie, morphologie, syntaxe. Paris: Société d’édition Les Belles Lettres.  

A̱ka̱fwuop nta

[jhyuk | jhyuk a̱tyin ka]


Lilyem Naijeriya
A̱doA̱ghwangkpangA̱kpeyeA̱kum-a̱cyiA̱mangfwuoÁ̱niet-a̱tyinÁ̱nietnswakÁ̱niet-tswaywanÁ̱nietza̱fanBishyiBokyiByootCeDaaFa̱taaGa̱raIbibyoIdomaIgwongIkwereIshanIshekiriIsokoIzereIzonJhyuoJukumKpatKutyepKuuKuutKyibakuMadaMumuyeMwagha̱vwutNupeOgbaSunkurumTsamyia̱TyapTyenUroboZiyaniet