Nkhang Romaniya

nkhang Romaniya

nkhang a̱byin ku si̱tet

Tafa	history of Europe
Kap	Romaniya
A̱byin	Romaniya

Swat da̱ a̱vwuo ka nang á̱ ngyei Romaniya a̱fwun a̱ni di̱ fam Paleyoliti̱k A̱tatak hu ku ntung a̱yaarekwot nang á̱ ku lyuut ba̱ si̱ shei a̱cucuk a̱byintyok Da̱kya, swuocet nji, ma̱ng bwan tyei Ri̱rom lilyim mbwak A̱byintyokshan Rom di̱n jen ngaan gbangbang ji.

Á̱ bwuo a̱byin Romaniya a̱fwun ka ku ma̱ a̱lyia̱ 1859 kya di̱n vak muna̱pyia̱ a̱pyia̱ Bibyintyok-á̱fai-á̱gwam Da̱nube a̱si̱ Ma̱li̱daviya ma̱ng Valahya hwa. A̱byin a̱fai ka, nang á̱ ngyei a̱lyoot a̱gwomna̱ti nka Romaniya neet ma̱ a̱lyia̱ 1866 a̱ni, si̱ shyia̱ sa̱t nka hu mbwak A̱byintyokshan A̱toman ka ma̱ a̱lyia̱ 1877. Di̱n jen Zwang Swanta I ji, lilyim nang ka̱ tak yong tsi̱tsak-tsi̱tsak nka hu a̱ni ma̱ a̱lyia̱ 1914, Romaniya si̱ bwuak kwan dundung ma̱ng Allied Powers ba kyiak neet ma̱ a̱lyia̱ 1916. A̱ma̱lyim zwang ji, Bukovina, Ba̱sarabya, Ti̱ransi̱li̱vaniya, ma̱ng nkap Ba̱nat, Ki̱rishana, ma̱ng Ma̱ramuret si̱ bai yet kap A̱byintyok Romaniya. Tsi̱tsak Zwat A̱taa–A̱ni̱nai 1940, mat A̱ka̱be Molotov–Ribbentrop wu ma̱ng Za̱nang Sweang Viyena ji, á̱ si̱ tyia̱ a̱byin Romaniya ta ka̱ nwuak a̱byin Muna̱pyia̱ Soviyet Ba̱sa̱rabya ma̱ng A̱za Bukovina a̱wot Honggi̱ri si̱ san A̱za Ti̱ransi̱li̱vaniya. Mi̱ Zwat Swak ma̱ng Jhyiung 1940, Romaniya si̱ tyia̱ bwak mami A̱ka̱be Tripartite wu a̱wot, mat a̱nia, mi̱ Zwat A̱taa 1941 ka̱ si̱ ka nnwuo Zwang Swanta II ji di̱ fam Axis powers hu, ka̱ si̱ kwan a̱byin Muna̱pyia̱ Soviyet ka bai Zwat A̱ni̱nai 1944, nang ka̱ nwuo di̱ sot Allies ji ka̱ si̱ bu bwuok ma̱ng A̱za Ti̱ransi̱li̱vaniya a̱ bai.