Patrick Yakowa

Neet di̱ Wikipedia
Patrick Ibrahim Yakowa
a̱tyubishyi
Sot mbyina̱sam Jhyuk
A̱byin mbyinNaijeriya Jhyuk
A̱lyoot da̱ a̱lyem mbyinPatrick Ibrahim Yakowa Jhyuk
A̱lyoot nang á̱ ku tyia̱ ngguPatrick Jhyuk
A̱tuk mbyin1 Zwat Swak ma̱ng Sweang 1948 Jhyuk
A̱keang mbyinNaijeriya Jhyuk
A̱tuk kwi15 Zwat Swak ma̱ng Sweang 2012 Jhyuk
A̱keang kwiSi̱tet Ba̱yelsa Jhyuk
A̱lyem mbyinKpat (a̱lyem) Jhyuk
Lilyem a̱ lyen lyiat, lyuut ku tyia̱ bwak ma̱ng a̱nhu a̱niShong, Kpat (a̱lyem), Nigerian Pidgin, Kagoma Jhyuk
A̱lyem lyuutShong Jhyuk
Ta̱ma̱tyukwai-nfwuo-á̱niet Jhyuk
Cuk ji a̱ ku ba̱ng a̱niGovernor of Kaduna State Jhyuk
A̱ ku nat fang hu ma̱Yunuvasi̱ti Ahmadu Bello Jhyuk
Memba sot kwai-nfwuo-á̱nietPeoples Democratic Party Jhyuk
NwapGwong people Jhyuk

Patrick Ibrahim Yakowa (1 Zwat Swak ma̱ng Sweang 1948 – 15 Zwat Swak ma̱ng Sweang 2012) ku yet a̱tyukwai-nfwuo-á̱niet Naijeriya wa a̱ ku yet gwomna Si̱tet Ka̱duna kyiak neet ma̱ a̱lyia̱ 2010 ba̱ng si̱ nat 2012. Á̱ ku khai nggu byia̱k gwomna mi̱ Zwat A̱natat 2005, a̱wot a̱ si̱ si̱ mbwuok di̱ cuk a̱ja a̱zaghyi khai Zwat Nyaai 2007 ka. Á̱ khai nggu yet gwomna a̱tuk 20 Zwat Tswuon 2010, a̱ si̱ ci̱t gwomna Namadi Sambo a̱nyan wa á̱ ku ti̱n gu yet byia̱k a̱kwak a̱son a̱byin Naijeriya ji a̱tuk a̱nyiung a̱zaghyi a̱tuk a̱kya.[1] Yakowa si̱ bu cat yet gwomna Si̱tet Ka̱duna a̱ka̱feang a̱ si̱ shyia̱ ma̱ a̱tuk 26 Zwat Nyaai 2011.[2]

Nkhang[jhyuk | jhyuk a̱tyin ka]

Á̱ ku byin Yakowa a̱tuk 1 Zwat Swak ma̱ng Sweang 1948 mi̱ Gwong, Jemaa, di̱n jen a̱ja a̱keang ka ku shyia̱ Fam-a̱za Naijeriya.[3] A̱ ku nat A̱lifang Sa̱ka̱ndi̱ri Sen Meri kya, Fadan Kaje ma̱ng Kwoleji Sen John, Ka̱duna, a̱wot á̱ sii du san nggu mi̱ Yunuvasi̱ti Ahmadu Bello, Zariya. A̱ si̱ tyak fang hu a̱ja ma̱ng B.Sc (Social Sciences) mi̱ Zwat A̱taa 1972.[4]

A̱kariya khwo a̱gwomna̱ti[jhyuk | jhyuk a̱tyin ka]

Yakowa ku tsa khwo a̱gwomna̱ti hu ma̱ng Si̱tet A̱za A̱ka̱wa̱tyia̱ ja, a̱ si̱ yet Ofisa Di̱vishon, A̱tyulyuut mi̱ Ofit Gwomna A̱khwot A̱kwop wu, ma̱ng A̱kwak A̱son A̱nyin A̱gwomna̱ti Mali. A̱ si̱ nyeak di̱ yet A̱tyulyuut Di̱ndi̱ng di̱ Khwo A̱gwomna̱ti Si̱tet Ka̱duna, a̱ si̱ kwak A̱yaami̱ni̱ti̱ri Gbi̱ngban, Nta̱m ma̱ng Shyeinkyang ba a̱son. Ma̱ a̱lyia̱ 1990, á̱ si̱ shyei Yakowa á̱ nat ma̱ng a̱nggu di̱ Khwo A̱gwomna̱ti Mundundung hu a̱ si̱ swan a̱ja ba̱ng si̱ tat jen tyok Jenera Sani A̱baca, a̱nyan wa ku ti̱n nggu di̱ yet Komishona mi̱ Si̱tet Ka̱duna kyiak neet ma̱ a̱lyia̱ 1994 ba̱ng si̱ nat 1997. A̱ si̱ bwuok a̱ bai Khwo A̱gwomna̱ti Mundundung hu nang gu cyok di̱ cuk jini, a̱ si̱ yet Da̱rekto A̱mun Savít mi̱ Mi̱ni̱ti̱ri Cok-á̱niet kyiak neet mi̱ Zwat Sweang 1997 ba̱ng si̱ nat Zwat A̱ni̱nai 1998, a̱wot a̱ si̱ kin ngyet Da̱rekto mi̱ Mi̱ni̱ti̱ri Byi̱k Á̱kpa̱u Za̱náng-a̱byin ba̱ng si̱ nat 14 Zwat A̱taa 1999, á̱ sii du ti̱n nggu di̱ yet A̱tyulyuut Di̱ndi̱ng a̱ sii du fwung ta̱m hu a̱nia.[4]

A̱kariya kwai-nfwuo-á̱niet[jhyuk | jhyuk a̱tyin ka]

Yakowa ku nyia̱ sot-á̱niet nta̱m kampen Ahmed Makarfi ji ta̱m ma̱ a̱lyia̱ 2003, a̱ si̱ beang Gwomna Makarfi a̱ bu shyia̱ cuk gwomna ji a̱ka̱feang. A̱ ku ka yet a̱kpangcuk komiti á̱nietnyian si̱ki̱rini̱n Peoples Democratic Party (PDP) mi̱ Si̱tet Rivat mi̱ khai a̱byin a̱lyia̱ 2003 hu. Á̱ ti̱n Yakowa a̱ yet A̱tyulyuut A̱gwomna̱ti Si̱tet Ka̱duna mi̱ Zwat A̱kubunyiung 2003.[4] Á̱ si̱ ka nti̱n nggu gu yet Byia̱k Gwomna Si̱tet Ka̱duna ji mi̱ Zwat A̱natat 2005, a̱ si̱ ci̱t a̱tyokhwu Stephen Shekari, a̱nyan wa ku saan a̱tuk 10 Zwat A̱natat a̱lyia̱ a̱kya.[5] Mi̱ Zwat Swak ma̱ng Sweang 2006, a̱ si̱ nwuo di̱ cat cuk gwomna Si̱tet Ka̱duna ji mi̱ sot kwai-nfwuo-á̱niet PDP ji, a̱wot Namadi Sambo si̱si̱ mpiit nggu a̱ si̱ kyiak cuk ji mi̱ khai pi̱raimari hu.[6] Yakowa si̱si̱ ntung bwak ma̱ng Namadi Sambo nang a̱kpa̱ndang cung a̱ni, a̱wot ba̱ si̱ ya khai hu nang Gwomna ma̱ng Byia̱k.[7]

Mi̱ Zwat Swak ma̱ng Sweang 2009, Yakowa si̱ lak a̱lyiat na nang á̱ ku naat mbwuot koji mi̱ di̱ lyiat a̱ni nyia̱ á̱ shyok á̱niet A̱tak Ka̱duna mi̱ tyok mba hu. Da̱ nggu, a̱ si̱ kaat nyia̱ a̱tangka̱i a̱lyiat a̱wa yet "a̱kace ma̱ng a̱si byian swat" wa a̱wot a̱ bu mbeang nyia̱ a̱gwomna̱ti ba shyia̱ di̱ kan a̱lahyia̱ ba̱ li nang á̱ bai ma̱ng á̱niet fam a̱hwa nkyang na̱ na beang mba a̱ni.[8] A̱tyu A̱tak Ka̱duna nang gu ngyet a̱pyia̱ nggu, a̱ si̱ mi̱ ngyei á̱niet fam hu ba̱ yan ngyok cat gwomna a̱ neet di̱ fam a̱tak a̱ni a̱ na ngyok a̱tyucatcuk mi̱ khai 2011 hu, da̱ a̱kwonu a̱kya ba̱ mun beang gwomna Namadi Sambo di̱ shyia̱ cuk ji a̱ka̱feang, a̱wot ba̱ fwuong a̱lyia̱ 2015 ba̱ shyia̱ gwomna a̱ neet mi̱ fam a̱tak a̱ni.[9]

Mi̱ Zwat Tswuon 2010, á̱ ku cyuang cyucyuang nyia̱ A̱kwak A̱son A̱byin Goodluck Jonathan na ti̱n gwomna Si̱tet Ka̱duna, Namadi Sambo, a̱ yet nggu byia̱k, a̱wot si̱ a̱hwa si̱si̱ ntyia̱ Yakowa gu yet gwomna wu. Ka̱ a̱nia wa, da̱ nggu wa na yet a̱son gwomna Si̱tet Ka̱duna a̱ neet mi̱ fam A̱tak Ka̱duna ma̱ng a̱son A̱tyukhwikristi di̱ cuk a̱ja, kyang fai nang a̱yaakwak a̱son fam A̱za Naijeriya á̱ghyang ku kwan a̱ni.[10] Cyuang cyucyuang hu si̱ bai yet a̱tsak a̱lyiat a̱wot ma̱ a̱tuk 20 Zwat Tswuon 2010, mam hu ku nkhwi a̱tuk ka nang á̱ ku ti̱n Sambo a̱ yet byia̱k a̱kwak a̱son a̱byin a̱ni, á̱ si̱ shyi Yakowa shyishyi yet gwomna Si̱tet Ka̱duna wu. Mi̱ di̱ cat shyim á̱niet mba nfwuo na mi̱ tangka̱i si̱tet nang Ka̱duna ku byia̱ a̱ka̱bung nwap ma̱ng khwi a̱ni, a̱ si̱ nyia̱: "N gyet gwonna mat konyan wa, ku mi̱ kuzang khwi hwa ku nwap ja a neet a̱ni".[11]

Yakowa si̱ ya-a̱ywan mi̱ khai hu nang Gwomna Si̱tet Ka̱duna ma̱ a̱tuk 26 Zwat Nyaai 2011 mi̱ ta̱du sot kwai-nfwuo-á̱niet Peoples Democratic Party (PDP) hu. A̱ ku kwok tswák 1,334,319 a̱ si̱ swuocet a̱tyucung lilyim nggu, a̱tyucatcuk Congress for Progressive Change (CPC), Haruna Sayid, a̱nyan wa ku kwok tswák 1,133,564 ma̱ng vwuon tswák 200,755.[12]

Kwi[jhyuk | jhyuk a̱tyin ka]

Yakowa saan a̱tuk 15 Zwat Swak ma̱ng Sweang 2012, ma̱ abombwuon nyia̱ a̱li̱kwopta dundung ma̱ng A̱kam Cok-á̱niet A̱byin, Jenera Owoye Andrew Azazi (a̱tyufwungta̱m) di̱n jen ji nang ba̱ ku ta̱bat vak neet mi̱ Si̱tet Bayelsa naat Pa̱takwot.[13][14] Ba̱ bwuok neet da̱ a̱vwuoniat a̱tyia̱ Oronto Douglas kya.[15]

Alaji Mukhtar Ramalan Yero, byia̱k gwomna Yakowa, si̱ ci̱t nggu nang gwomna ma̱ A̱tuk Ladi, 16 Zwat Swak ma̱ng Sweang 2012, a̱wot A̱gwam Á̱nietfak-a̱lyiat si̱tet wu, Justice Rahila Cudjoe wa ku shyi nggu shyishyi nwuai ji.[16]

Ya̱fang[jhyuk | jhyuk a̱tyin ka]

  1. Chesa Chesa And Baba Negedu (20 Zwat Tswuon 2010). "Yakowa Sworn in, Says I'm Not Christian Governor". Daily Independent. Retrieved 2010-05-21.
  2. Chimezie Enyiocha (29 Zwat Nyaai 2011). "Yakowa wins Kaduna governorship poll". Archived from the original on 2 Zwat Tswuon 2011. Retrieved 2011-04-29.
  3. "KADUNA 2011: PDP, CPC IN NECK-TO-NECK BATTLE". TNV. Zwat Tsat 17, 2011. Retrieved 3 Zwat Tsat 2021.
  4. 4.0 4.1 4.2 "Mr. Patrick Ibrahim Yakowa". Kaduna State Government. Archived from the original on 8 Zwat A̱taa 2010. Retrieved 2010-05-14.
  5. Agaju Madugba (Zwat A̱natat 24, 2005). "Yakowa, Kaduna D/ Gov, Sworn-in". ThisDay. Retrieved 2010-05-14.
  6. Bolade Omonijo; Taye Obateru; Emeka Mammah; Olasunkanmi Akoni; Joseph Erunke; Demola Akinyemi (Zwat Swak ma̱ng Sweang 11, 2006). "PDP primaries: Run-off in Lagos, 3 others, Uduaghan wins in Delta". Vanguard. Archived from the original on Zwat Nyaai 30, 2007. Retrieved 2010-05-14.
  7. "Nominated Candidates for Governorship Election 2007" (PDF). Independent National Electoral Commission. Archived from the original (PDF) on 2007-10-03. Retrieved 2010-05-14.
  8. Imam Imam (13 Zwat Swak ma̱ng Sweang 2009). "2011 - Kaduna And Politics of Zoning". ThisDay. Retrieved 2010-05-14.
  9. "2011: Forget power shift, Yakowa tells S. Kaduna". Daily Champion. 10 Zwat Swak ma̱ng Sweang 2009. Archived from the original on 16 Zwat A̱natat 2011. Retrieved 2010-05-14.
  10. JULIANA TAIWO (2010-05-13). "New VP stalemate: Odds against Sambo". Online Nigeria Daily News. Archived from the original on 2011-07-28. Retrieved 2010-05-14.
  11. Ismail Mudashir (21 Zwat Tswuon 2010). "Yakowa - I Am Not Governor for Xtians". Daily Trust. Retrieved 2010-05-21.
  12. "Yakowa wins Kaduna Gov. Election with 1,334,319 votes". P.M. News. 29 Zwat Nyaai 2011. Retrieved 2011-06-06.
  13. "Nigeria air crash kills governor". BBC News (in British English). 2012-12-15. Retrieved 2017-12-20.
  14. Ziggy, Dj. "Naija News - AmeborTalk.com". www.amebortalk.com (in English). Retrieved 2017-12-20.
  15. On the way from Oronto Douglas' event: Gen Azazi, Gov Yakowa feared dead in helicopter crash. http://www.ynaija.com/on-the-way-from-oronto-douglas-event-gen-azazi-dies-in-helicopter-explosion
  16. Yakowa's deputy sworn-in as the new governor. http://www.vanguardngr.com/2012/12/yero-sworn-in-as-new-kaduna-state-governor/