Harrison Bunggwon

Neet di̱ Wikipedia
Harrison Isuu Bungwon
a̱tyubishyi
Sot mbyina̱sam Jhyuk
A̱byin mbyinNaijeriya Jhyuk
A̱lyoot da̱ a̱lyem mbyinHarrison Isuu Bunggwon, a̱gwam, a̱gwatyap Jhyuk
A̱tuk mbyin25 Zwat Jhyiung 1949 Jhyuk
A̱tuk kwi6 Zwat Nyaai 2016 Jhyuk
Ta̱mengineer Jhyuk
Yet a̱ci̱tBa̱la Ade Da̱ukee Jhyuk
Si̱ a̱ ntung a̱ni yetDominic Gambo Yahaya Jhyuk

Harrison Isuu Bunggwon ku Harrison Yusuf Bungwon (25 Zwat Swak ma̱ng Jhyiung 1949 – 6 Zwat Nyaai 2016) ku yet a̱tyuba̱ngtyok A̱byintyok A̱tyap wa, di̱ fam a̱tak Si̱tet Ka̱duna, ma̱ a̱byin Naijeriya. Á̱ ku lyen nggu ma̱ng a̱lyoot ntyok ka, A̱gwatyap II.[1][2]

A̱son shyicet ma̱ng tat-a̱pyia̱[jhyuk | jhyuk a̱tyin ka]

Á̱ ku byin Bunggwon Ma A̱tyoli Bunggwon Yawa ma̱ng A̱yang-a̱li A̱to Bunggwon kya ma̱ a̱tuk mam 25 Zwat Swak ma̱ng Jhyiung 1949 mi̱ Bafoi, Fam Ka̱nai, A̱tyap ka, Fam A̱za, Naijeriya Bi̱ri̱ti̱n (di̱ fam a̱tak Si̱tet Ka̱duna a̱fwun hu, mi̱ Naijeriya). A̱tyia̱ nggu wu ku saan ma̱ a̱lyia̱ 1953, nang gu ku yet ndyia̱ a̱naai nia ma̱nyin.[1]

A̱cyet tat-a̱pyia̱ nggu ka ku si̱ ntsa mi̱ Zwat Jhyiung a̱lyia̱ 1957 nang gu ntat ndyia̱ a̱natat a̱ni, mi̱ Native Authority Junior Primary School, Bafoi-Ka̠nai. Lilyim nang gu ngya mak nwuo da̱ a̱vwuofang nggu hu ma̱ a̱lyia̱ 1961, a̱ si̱ nwuo Native Authority Senior Primary School, Ka̱ciya. Ma̱ a̱lyia̱ 1963, Bunggwon si̱ shyia̱ nwuo mi̱ Government Technical School, Soba, Zariya, a̱vwuo ka nang gu nhyat ndyia̱ a̱feang ma̱ng á̱kum a̱ si̱ ba̱ shyia̱ nwuo Government Technical College, Ka̱na̱u, nang ma̱ a̱di̱di̱t lyen a̱ni ma̱ a̱lyia̱ 1965. Ma a̱nia wa, di̱dang cat fang Bwok-ntswam Ma̱kanik nggu hu si̱ kin mban ma̱nang gu ni̱ nshyia̱ Government Technical College mi̱ Ka̱na̱u a̱ni, kyang ku fuut nggu di̱ cat ma̱ng shyia̱ za̱nang a̱wat fang kyang hu gu cat fang a̱ni di̱n nvak Bureau for External Aid Scholarship ma̱ a̱byin Muná̱pyia̱ A̱yaari̱pobi̱lik Soshyalis Soviyet (MA̱SS) ka ma̱ a̱lyia̱ 1969 nang gu ku ngaan tutu fwuon a̱malifang ban-feang (sa̱ka̱nda̱ri) hu.[1]

Tsi̱tsak 1971 – 1975, a̱ fang Bwok-ntswam Ma̱kanik a̱ si̱ san bachelor's degree (B.Tech.) ma̱ng master's degree (M.Tech.) mi̱ Yunivasi̱ti Lyennkyangta̱m Byelorusiya, Mi̱nsi̱k, a̱vwuo ka nang gu ku tyak fang hu za̱ra̱u-za̱ra̱u. Ma̱ a̱lyia̱ 1977, a̱ si̱ ya a̱son ma̱ng doctorate (Ph.D.) programme nggu da̱ A̱vwuomyiam Sains ma̱ng Lyennkyangta̱m Yunivasi̱ti Mancesta, Muna̱pyia̱ A̱byintyok, a̱ si̱ kin ngaan fang hu ma̱ a̱lyia̱ 1980.[1]

Ta̱m[jhyuk | jhyuk a̱tyin ka]

Bunggwon ku yet a̱tyentyang a̱tyubyia̱lyen wa, a̱bwok-ntswam nang á̱ nkhapsak a̱ni, a̱myimzang a̱tyutyiet, a̱tyulyen a̱lyiat ma̱ng a̱tuba Nigeria Society of Engineers nang á̱ fa̱k da̱ nggu a̱ni, a̱nyan wa byia̱ si̱ hu ku lan ndyia̱ 16 mi̱ lyenkyang, ma̱ng tyiet ma̱ng a̱nyiung mami a̱yaapoliteknik Afrika ba̱ lan byia̱ shi a̱ni, Politeknik Ka̱duna.

Tsi̱tsak 1986 – 2002, Bunggwon khwo nang:

Mi̱ Zwat a̱kubunyiung 2002, Dr. H. Y. Bunggwon si̱ byiak a̱ kai khwo bwok-ntswam hu a̱ ghwon, lilyim ndyia̱ ma̱ a̱di̱di̱t á̱si̱ a̱tsatsak khwo a̱byin byin nggu ka a̱zata̱n a̱gwomna̱ti a̱byin nggu ka.[1]

Za̱náng ma̱ng swat memba[jhyuk | jhyuk a̱tyin ka]

Za̱náng[jhyuk | jhyuk a̱tyin ka]

Mat tyaat á̱kyenkyai nta̱m nggu na, Dr. H. Y. Bunggwon si̱ san ncyin ma̱ng za̱náng ma̱ a̱di̱di̱t nang:

  • A̱shong Diploma Khapsak a̱si̱ Roshiya (1975)
  • Nigeria Society of Engineers’ Merit Award (2002)
  • A̱lyoot Tyok, Ya̱rima A̱tyap (2003).[1]

Swat memba[jhyuk | jhyuk a̱tyin ka]

Nang a̱bwok-ntswam a̱ ku san tyiet mi̱ Mancesta a̱ni, Bunggwon ku yet associate memba Institute of Industrial Managers, Tyok Muná̱pyia̱; memba American Institute of Industrial Engineers ma̱ng a̱bwok-ntswam a̱nyan wa ku nyia̱ ri̱jista ma̱ng Council for the Regulation of Engineering of Nigeria (COREN).[1]

Ba̱ng tyok[jhyuk | jhyuk a̱tyin ka]

Di̱n jen saan a̱shai nggu ka, A̱tyushi A̱gwam B. A̱. Da̱ukee (A̱gwatyap I) mi̱ 2005, Bunggwon si̱ ta̱bat tyok nang A̱gwatyap II a̱ghwon a̱ si̱ bai yet A̱gwam byina̱byin a̱feang A̱tyap ba. A̱ ku ba̱ng shi hu da̱ a̱beam zwát 11 nggu ma si̱ bai saan ma̱ a̱tsotson a̱tson 6 Zwat nyaai 2016.[1] A̱ ku yet a̱gwam a̱tutu-á̱son wa a̱nyan wa á̱ si̱ bai kyiak kwí nggu hu nang a̱gba̱ndang nwai[3] ma̱ng kyang tyei a̱wun.[4]

Zwakhwu[jhyuk | jhyuk a̱tyin ka]

Di̱n jen khwo nggu ji nang a̱khwo á̱niet a̱ni, Bunggwon ma̱ng fwuo nggu hu nyiung nyia̱ ta̱m di̱ mbeang shyia̱ ya a̱son myiam bwok-ntswam hu mi̱ Naijeriya ma̱ng bibyin nta. Ku a̱zafwun ka, a̱za̱za̱rak zwakhwu nggu wu ni̱ byia̱ a̱gba̱ndang impak di̱ nta̱m bwok-ntswam Si̱tet Ka̱duna da̱ a̱ka̱nyiung.

Nang a̱tyia̱ wu a̱ lyen a̱vwuo a̱ni, A̱tyushi A̱gwam Dr. H. Y. Bunggwon lyen fa khwo á̱niet. Nang a̱tsak Krista a̱ni, a̱ ku sak á̱lyiat A̱tyoli Yesu Kristi na, zang nia nyia̱: "...Da̱ a̱kwonu a̱kya, konyan wa cat a̱ yet a̱gba̱ndang ma̱ nyin a̱ni, ku yet ta hwa gu yet a̱khwo nyin." (ji̱ fa 'a̱khwo'.) – Ma̱rkut 10:43 (TYAPNT jhy.). Si̱ huni tyia̱. A̱ ku myiam khwo á̱niet a̱mgba̱m shyicet nggu hu. A̱tyushi ni̱ ku nshyia̱ a̱sai fwuo di̱n vak kwak á̱ghyang á̱niet swa̱i bai.

A̱ ku nyia̱ a̱ca̱cet nkyang ma̱ a̱di̱di̱t a̱wot si̱ shim cyok bai di̱ yetA̱gwatyap, A̱tyap Traditional Council, A̱tak Njei, Nietcen A̱fakan.

Nang A̱tyia̱ A̱tyap a̱feang wu a̱ni, A̱gwam Dr. H. Y. Bunggwon ku byia̱ a̱gba̱ndang ta̱m di̱ nyian nkyangcat A̱tyap ba a̱ni ma̱ng si̱ á̱kpa̱ndang swat mba ba. Mi̱ á̱lyiat nggu na: “N shyia̱ ma̱ng a̱gwai ma̱nang fi̱k nta̱m nung ji a̱ni di̱ fam a̱gwomna̱ti hu, a̱ghwon nang Diin malifang, di̱n jen jhyang a̱ni, n si̱ shyia̱ a̱wat lyiat ndung ma̱ng a̱yaakwak a̱son ma̱ a̱di̱di̱t.” A̱wot a̱ ku nwuan a̱ma̱bwoi. Mami a̱ma̱bwoi nggu na, a̱ mkpaat a̱za̱za̱rak kidee, da̱zi̱ya mat ntyok njhyang bah, a̱wot mat a̱yaakwak a̱son ma̱ a̱byin ka.[1]

Mi̱ kwi Bunggwon hu, a̱tyu kuriya a̱ yong a̱ghyi famkhai mundundung Zangon Kataf/Jaba a̱ni, Barr. Sunday Marshall Ka̱tung wa̱i ngguu nang a̱tyutyei swat nyinyang, a̱nyan wa mi̱ á̱lyiat nggu na si̱ mbeang...: "A̱ ku neap shyicet nggu hu mat ya a̱son á̱niet nggu ba di̱ nfam khap, tat-a̱pyia̱, ma̱ng ya a̱son socioeconomic A̱tyap ba ma̱ng Si̱tet Ka̱duna ji da̱ a̱ka̱nyiung."[5]

Ya̱fang[jhyuk | jhyuk a̱tyin ka]

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 Atuk, Lucas (1 Zwat Tsat 2008)."A Brief Biography of HRM Dr. Harrison Yusuf Bungwon (Agwatyap II)" (di̱n Shong). Atyap in Diaspora Magazine. (1)(1).
  2. Tauna, Amos (10 Zwat Nyaai 2016). "Agwatyap's demise a great shock - Reps Katung".
  3. Joseph, Midat (11 Zwat Nyaai 2016). Nigeria: Demise of Kaduna's First Class Chief, Harrison, Great Loss - Hon Katung (di̱n Shong). All Africa. Leadership.
  4. Latest Nigerian News (11 Zwat Nyaai 2016). In Kaduna: Sen La'ah, Rep Katung Mourn Agwatyap. Pulse.
  5. Africa Prime News (9 Zwat Nyaai 2016). Nigerian Lawmaker Describes Late Agwatyap as Peace Maker (di̱n Shong).

A̱ka̱fwuop nta[jhyuk | jhyuk a̱tyin ka]