Ba̱la A̱de Da̱ukee

Neet di̱ Wikipedia
Ba̱la Ade Da̱ukee
a̱tyubishyi
Sot mbyina̱sam Jhyuk
A̱byin mbyinNaijeriya Jhyuk
A̱lyoot nang á̱ ku tyia̱ ngguBala Jhyuk
A̱lyoot tyokA̱gwatyap Jhyuk
A̱tuk mbyin4 Zwat Jhyiung 1931 Jhyuk
A̱keang mbyinKanai Jhyuk
A̱tuk kwi1 Zwat Jhyiung 2005 Jhyuk
A̱lyem mbyinTyap Jhyuk
Lilyem a̱ lyen lyiat, lyuut ku tyia̱ bwak ma̱ng a̱nhu a̱niShong, Kpat (a̱lyem), Tyap Jhyuk
Ta̱ma̱tyukwai-nfwuo-á̱niet, tribal chief Jhyuk

A̱gwam Ba̱la A̱de Da̱uke Gora JP[1] (4 Zwat Jhyiung 1931 - 1 Zwat Jhyiung 2005) wa ku yet a̱son A̱gwatyap wu, a̱ ku tsa nyia̱ tyok tazwa A̱byintyok A̱tyap ka ka̱ shyia̱ ma̱ a̱tak Si̱tet Ka̱duna, Fam A̱ka̱wa̱tyia̱ a̱byin Naijeriya a̱ni. Á̱ ka ndyen nggu ma̱ng lyulyoot nang Kuyan Banan Zazzau ma̱ng A̱gwatyap I.[2]

Ta̱m kwai-nfwuo-á̱niet ma̱ng ba̱ng tyok[jhyuk | jhyuk a̱tyin ka]

Ma̱ a̱lyia̱ 1964, Da̱ukee kwan di̱ cat cuk A̱li Ghyighyi (A̱yaawukili) Fam A̱za mi̱ Ka̱duna, a̱ yet a̱ghyi famkhai Zangon Katab hu, a̱wot a̱ si̱ nwai mat A̱tyotyap a̱ghyang, A̱tyushi Sheka̱ra̱u Ka̱u Laya.[3][4]

Ma̱ a̱lyia̱ 1967, á̱ khai Ba̱la A̱de Da̱ukee Gora a̱ yet A̱bagwam (A̱kimi) Zangon Katab. Si̱ a̱hwa si̱ tyia̱ gu yet nggwon-a̱byin a̱son a̱ yet Krista a̱ni a̱ma̱lyim nang a̱ca̱cet á̱niet A̱tak Zariya (á̱ ngyei A̱tak Ka̱duna ma̱nini) ku lak Krista a̱ghyang nang á̱ ngyei John Sa̱rki Ta̱fida, ma̱nang ba̱ fa a̱ yet a̱kace wa a̱ni a̱ shyia̱ di̱ cuk a̱ja da̱nian a̱ ku yet A̱fa̱taa wa neet Zariya.[5] Da̱zi̱ya nang á̱ nwuan khai nggu hu nang zang ja mat nang gu ku nwai di̱ mak cat cuk naat A̱li Ghyighyi (A̱yaawukili) Fam A̱za ka mi̱ Ka̱duna a̱ni bah, a̱wot, ma̱ a̱tsak a̱lyiat meang, mat á̱ shyim á̱lyiat cat tyok ndyia̱ ma̱ a̱di̱di̱t á̱si̱ A̱tyap ba ba̱ ka shyia̱ tyok a̱pyia̱ mba, huhwa mbyia̱. Nggu wa ku ba̱ng tyok hu a̱ si̱ labeang a̱ swak konyan a̱zanson ma̱ng a̱ma̱lyim nggu nang A̱bagwam Zangon Katab ma̱ng Kuyambanan Zazzau a̱ni ba̱ng si̱ tat ndyia̱ 28 (1967-1995) di̱ jen ji nang á̱ sa ti̱n A̱tyap ba ma̱ tsotswat neet di̱ Kuriya Tyok Musulumi Za̱uza̱u (Zariya) mbwak a̱gwomna̱ti a̱khwot á̱kwop Si̱tet Ka̱duna a̱si̱ Lawal Jafaru Isa ba̱ ku shyia̱ di̱ ba̱ng tyok hu di̱n jen a̱ja, ba̱ si̱ kpaat A̱byintyok A̱tyap. Ma a̱nia wa, á̱ si̱ bai kup Da̱ukee tyok hu nang A̱gwatyap (A̱gwam A̱tyap wu) a̱son a̱ yet a̱niet-a̱byin wa a̱ni.[3][6][7]

Fam si̱tet[jhyuk | jhyuk a̱tyin ka]

A̱zaghyi Jhyá̱ 1992 Zangon Katab ji da̱nang á̱ ku yebaat si̱ hu ku swak mman-a̱byin A̱tyap 21, á̱ si̱ fam mba di̱ mi̱n bat a̱hyiak ku mai ca̱caat ma̱ng Cam 2 si̱ 1984 nang a̱gwomna̱ti a̱khwot a̱kwop Naijeriya ba ku kpaat a̱ni. Á̱ghyang á̱niet nang á̱ ku yebaat á̱ fam ma̱ng a̱nggu bya yet Dominic G. Yahaya (A̱tyatyap a̱fwun hu), Maj. James Atomic Kude (rtd.), Maj. Gen. Zamani Lyekhwot (rtd.), ACP Juri Babang Ayok (rtd.), John Perry Kude, Elias Manza, ma̱ng á̱kpa á̱ghyang á̱niet ba̱ yet A̱tyap.[8]

Ya̱fang[jhyuk | jhyuk a̱tyin ka]

  1. Ndayako, Samuila. Christological dispensation in Northern Nigeria. World Cat.
  2. THE A̠TYAP 1946 & 1992 HEROES ALMANAC.
  3. 3.0 3.1 Yakubu, Abubakar (Zwat A̱ni̱nai 3, 2020). Brief History of Zangon Katab Archived 2021-03-04 at the Wayback Machine (di̱n Shong). The Links News.
  4. Kazah-Toure, T. (1999). The Political Economy of Ethnic Conflicts and Governance in Southern Kaduna, Nigeria: [DeConstructing a Contested Terrain] (di̱n Shong). Africa Development / Afrique et Développement. (24)(1/2). W. 127. JSTOR 24484540.
  5. Yahaya, Aliyu (Spring 2016). Colonialism in the Stateless Societies of Africa: A Historical Overview of Administrative Policies and Enduring Consequences in Southern Zaria Districts, Nigeria (di̱n Shong). (8)(1).
  6. THE POLITICS OF SHARIA IMPLEMENTATION IN NIGERIA: A STUDY OF KADUNA STATE (1999-2013) (di̱n Shong). sprojectng.
  7. Kazah-Toure, Toure (2012). Citizenship and Indigeneity Conflicts in Nigeria [Identity Conflicts: Belonging and Exclusion in Zangon Katab]. Citizenship Rights Africa. W. 104.
  8. Africa Watch (Zwat A̱taa 1993). NIGERIA: THREATS TO A NEW DEMOCRACY. (5)(9). Ng. 13-21.

A̱ka̱fwuop nta[jhyuk | jhyuk a̱tyin ka]